Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Zie scan Cruydt-Boeck 1644 Bladzijde [viii]

[viii]

Inhoudt deses Boecks

DEN CRUYDT-BOECK van Rembertus Dodonaeus is van hem verdeylt in ses Deelen, elck Deel in vijf Boecken, ende elcken Boeck in twintigh, dertigh, min oft meer Capitelen. HET EERSTE DEEL inhoudt de beschrijvinghe van meest alle de cruyden, die onder gheen seker Gheslacht begrepen en kosten worden : vele van de welcke seer nut zijn om allerley ghebreken te ghenesen, ende van sommighe Wondt-cruyden ghemoemt worden. Dan den eersten Boeck is een Inleydinghe oft Bereydinghe tot de kennis der Cruyden, handelende in 't ghemeyn van de gheslachten der ghewassen, van de deelen oft stucken der selver, van hun kracht ende macht, van de graden, van het wesen oft ghestaltenis der droghen, van de tweede, derde ende vierde krachten, van den smaeck, reuck, kracht-teeckenen, ende andere dinghen die nootsaeckelijck zijn om eenigh ghewas te leeren kennen. HET TWEEDE DEEL inhoudt de beschrijvinghe der Bloemen, Krans cruyden, welrieckende ende kroonkens draghende Cruyden. HET DERDE DEEL inhoudt de beschrijvinghe van de Wortelen diemen in de Medicijne ghebruyckt, van de Purgerende cruyden, van de Klimmen, Winden ende Klockskens, ende oock van allerhande verghiftigh oft hinderlijck ghewas, ende van de Varen, Mosschen ende Campernoelien. HET VIERDE DEEL inhoudt de beschrijvinghe van 't Koren ende Graen, Pluck vruchten ende Hauw vruchten : ende oock van de Cruyden die in de vochtighe ende waterachtighe plaetsen, oft oock in 't water self wassen, ende van meer ander dierghelijck ghewas. HET VIJFDE DEEL inhoudt de beschrijvinghe van de Cruyden, wortelen ende vruchten diemen in spijse ende moes ghebruyckt; ende van de Distelen, Caerden ende dierghelijck ghewas. HET SESTE DEEL inhoudt de beschrijvinghe van de Heesteren ende Boomen.

Achter elck Capitel is een BIJVOEGHSEL, van andere dierghelijcke Cruyden handelende, uyt verscheyden nieuwe Cruydt-beschrijvers ghehaelt; als oock uyt 't ghene dat den Oversetter van dit Boeck, de Cruyden belanghende, buyten ende binnen Christen-rijck gheleert, ervaren ende opgheteeckent heeft.

BESCHRIJVINGHE van de Indiaensche oft Uutlandtsche Boomen, Heesteren, ende Cruyden, ende andere soo wel inlandtsche ende ghemeyne, als vremde ende niet bekende Droghen, die van Dodonaeus niet vermaent, oft niet beschreven en zijn gheweest.

GHEBRUYCK DER CRUYDEN, dat is een Tafel begrijpende de Kracht, Werckinghe ende nuttigheyt oft schadelijckheydt der Cruyden; met de naemen der sieckten ende ghebreken des menschen lichaems; teghen de welcke sy ghebruyckt moghen worden.

NEDERDUYTSCHE NAEMEN der Cruyden, die in desen Cruydt-boeck beschreven worden; met de Hooghduytsche, Enghelsche ende sommighe andere bedorven oft vremde Naemen; door de welcke sy hier te lande bekent zijn, daer tuschen ghevoeght.
Boheemsche Naemen der cruyden.
Hungersche ende sommighe Slavoensche ende Croaetsche Naemen der Cruyden.
Fransche Naemen der Cruyden.
Italiaensche Naemen der Cruyden.
Spaensche Naemen der Cruyden.
Latijnsche, Griecksche, Arabische, Indiaensche, ende andere vremde Naemen der Cruyden.

In het iaer 1618 zijn hier noch weynighe andere schilderijen in ghevoeght; midtsgaders de nieuwe beschrijvinghe van sommighe vremde cruyden, uyt de schriften van Carolus Clusius s.g. onlanghs nae sijn doodt uytghegheven, ende ettelijcke Egyptische Cruyden uyt Prosper Alpinus, ettelijcke Italiaensche uyt Fabius Colomna ghetrocken : met eenighe Indische, nae het overlijden van Clusius tot onse kennisse ghekomen, door het toedoen van goede vrienden, op haer plaetse ghenoemt.
Nu in desen druck is ghevolght gheweest een exemplaer van 't voorseyde iaer 1618 in het welcke D. Ioost van Ravelinghen s.g. verscheyden plaetsen verbetert, verandert, verset, oft vermeerdert hadde.

• Zie scan Cruydt-Boeck 1644 Deel Indiaensche oft Uutlandtsche cruyden Bladzijde 1364