Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

Castanea sativa - Tamme kastanje

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 54 Bladzijde 782

Tfatsoen

Castanea sativa - Tamme kastanje Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Castana, Castanea, Nux castanea, Castanieboom (Castanie boom, Castanie) (vrucht) Dios balanos, Sardiana balanos, Castanicon caryon, Castanion, Nux castanea, Iovis glans, Sardiana glans, Castanie, Castanien 1644 Vlaams: Castanieboom (Ghemeynen) (vrucht: Castanien) 1616 Latijn: Castanea (vrucht: Castanea, Iovis glans) [814] 1554/1557: Castanea, Castanie, Castanieboom, Chastaigne, Chastaignier, Glans sardiana, Iovis glans, Kastanibaum, Kesten, Kestenbaum, Nux castanea, Sardiana glans

Die Castanie boomen sijn groote hooge dicke boomen/ den Noteboomen niet seer onghelijck. Die bladeren sijn groot ende breet/ rouw ende ghefroncelt/ rontsomme ghelijck een saghe ghekerft. Tusschen die bladeren op dopperste van den tacken groeyen die Castanien/ die van buyten bruyn cael effen ende plattachtich sijn schier ghelijck een hert ghefatsoeneert/ die welcke in seer rouwe ende schier ghelijck een Egel stekende scelpen of snoesteren besloten ligghen/ die open gaen ende huer selven onsluyten/ als die Castanien rijp sijn/ alzoo dat sy van selfs daer uutvallen.

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 54 Bladzijde 783

Plaetse

[783]   Castanieboomen groeyen gheerne in lomberachtighe plaetsen die tseghen dat Noorden ligghen. Ende worden veel ghevonden by den Rhijn ende ontrent der Zwitserslandt.

Tijt

Castanien worden rijp in deynde van den Herfst/ ende dueren schier alle den winter.

Naem

Dese boom wordt gheheeten in Griecx Castana/ In Latijn Castanea ende Nux castanea. In Hoochduytsch Kestenbaum und Kastanibaum/ Hier te lande Castanieboom/ In Franchois ung Chastaignier.

Die vrucht es ghenaemt in Griecx Dios balanos, Sardiana balanos, Castanicon caryon, ende Castanion/ In Latijn Nux castanea, Iovis glans ende Sardina glans/ In Hoochduytsch Kesten/ Hier te lande Castanien/ In Franchois une Chastaigne.

Natuere

Castanien sijn drooghe ende tsamen treckende schier ghelijck die Eeckelen/ ende werm tot in den iersten graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Onder alle wilde vruchten zoo sijn die Castanien die bequaemste ende beste om eten sy voeden dat lichaem redelijck/ maer sy en verteeren niet lichtelijcken ende maken herden camerganck.

B   Van Castanien meel met huenich vermenght een electuarium ghemaeckt/ es goet den ghenen die hoesten ende bloet spouwen.

C   Item Castanien ghepoedert ende met Gersten meel ende azijn vermenght ghenesen die gheswollen vrouwen borsten/ ghelijck een plaester daer op gheleyt.

D   Die bruyne effene scorssen van den Castanien ghesoden ende ghedroncken/ stoppen den loop des buycx/ dat root melizoen/ ende alle bloetganck.