Plaetse
[771] Moerbesien boom wast gheerne in die hoven ende andere werme ende ghemeste plaetsen.
Tijt
Die Moerbesieboom crijght nieuwe bladeren in den Meye/ langhe naer alle andere boomen. Ende daer om zoo wordt hy van den Poeten in huere fabelen gheheeten die voorsichtichste boom/ want hy ierst uut sciet als die coude ende rijm voorby sijn/ alzoo dat hy daer af niet behindert en wordt ghelijck andere boomen.
Naem
1 Die boom van den Moerbesien wordt gheheeten in Griecx Morea ende Sycaminea/ In Latijn Morus/ In sommighe Apoteken Morus celsi/ In Hoochduytsch Maulbeerbaum/ In Neerduytsch Moerbesieboom/ In Franchois ung Meurier.
2 Die vrucht wordt ghenaemt in Griecx Moron/ In Latijn Morum/ In die Apoteke Morum celsi/ In Hoochduytsch Maulbeeren/ In Neerduytsch Moerbesien/ In Franchois Meurez.
Natuere
Die onrijpe Moerbesien sijn cout ende drooghe tot in den tweeden graedt/ ende tsamen treckende van natueren.
Die rijpe Moerbesien sijn middelmatich ende ghetempert.
Die scorssen van den Moerbesieboom/ sonderlinghe van den wortelen sijn werm ende drooghe tot in den tweeden graedt/ ende afvaghende ende suyverende van natueren.
Cracht ende werckinghe
A Die onrijpe Moerbesien ghedroocht stelpen den loop des buycx/ ende dat root melizoen/ ende ghenesen ende stillen dat braken/ met rooden wijn inghenomen.
B Die rijpe Moerbesien maken den buyck los en vochtich/ ende doen camerganck hebben/ sonderlinghe voor den eten oft nuchter gegheten.
C Die selve naer den eten inghenomen bederven lichtelijcken in die maghe/ ende maken winden ende coude opblasinghe in die
selve.
D Van den sape van den rijpen Moerbesien/ wordt ghemaeckt een confectie in maniere van een syrope/ die seer goet es tot alle sweeringhen ende heete gheswillen van der tonghen/ mont/ amandelen ende keele.
E Die bladeren van Moerbesienboom met olie vermenght ghenesen die verbrantheyt daer op ghestreken.
F Die scorssen van den wortelen van Moerbesieboom ghesoden ende ghedroncken/ openen die verstoptheyt van der levere/ ende van der milten/ ende sy doen camerganck hebben/ ende iaghen daer mede af die breede ende langhe wormen.
G Dwater daer die wortelen ende bladeren tsamen in ghesoden sijn in den mont ghehouwen/ versuete die pijne ende weedom van den tanden. |