Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 6 capitel 18, bladzijde 731-732   Zie volgende pagina »

Van tamarischboomken.   Cap. xviii.

1  

Myricaria germanica - Duitse tamarisk

2  

Tamarix gallica - Franse tamarisk

 

Tgheslacht

Tamarischboom es tweederleye als Dioscorides scrijft/ Cleyn ende groot.

Tfatsoen

  Myrice, Myrica, Tamarix (Tamariscus), Tamarischboom

 

Myricaria germanica - Duitse tamarisk

Myrica humilis, cleyne Tamarischboom (Tamarischboomken, cleyn Tamarischboomken)

  • 1644 Vlaams: Tamarischboom (Ghemeyne oft Kleyne), [Tamaris chboom (Wilde)]
  • 1616 Latijn: Tamarix [766]
  • 1554/1557: Birtzenbertz, Bruyere sauvage, Myrica humilis, Portz, Tamaris, Tamariscenholtz, Tamarischboom (cleyn), Tamariscus, Tamarix, Tamarix (petit)

[732]   1   Tamarischboomken es een cleyn boomken ontrent eens manslengde hoogh wassende/ ende heeft vele tacxkens/ van verwen som geel gruenachtich/ ende aen sommighe andere bruyn/ daer aen groeyen cleyne aschvervwighe bladerkens/ den bladeren van Heyde oft van Savelboom schier gelijckende. Die bloemen sijn bruyn wollachtich/ ende als sy vergaen zoo stuyven sy wech.

Tamarix gallica - Franse tamarisk

Tamarix (niet door Dodoens apart vermeld), groote Tamarischboom

  • 1644 Vlaams: Tamarischboom (Groote), [Tamarischboom (Tamme)]
  • 1616 Latijn: Tamaricis ramulus cum floribus [766]
  • 1554/1557: Tamarischboom (groot), Tamarix (grand)

2   Die groote Tamarischboom es den cleynen van bladeren ghelijck/ maer hy wast veel hoogher/ ende wordt zoo hoogh als andere groote bomen/ ende dese brenght vruchten ghelijck eyken appelen/ oft Galnoten groot.

Plaetse

1   Die cleyne Tamarischboom wast aen die canten van den loopende ende staende wateren. Ende hy wordt tot sommighe plaetsen by den Rhijnstroom ghevonden.

2   Die groote Tamarischboom wast in Syrien ende in Egypten. Ende desen es noch ter tijt onbekent.

Tijt

Die cleyne Tamarischboom bloeyet in die Lente/ ende sonderlinghe in den Meye.

Naem

Dit ghewas wordt gheheeten in Griecx Myrice/ In Latijn Myrica ende Tamarix/ in sommighe goede Apoteken Tamariscus/ ende daer naer in Hoochduytsch Tamariscenholtz/ nochtans oock van sommighen Portz ende Birtzenbertz. In Neerduytsch Tamarischboom. In Franchois Bruyere saulvage en Tamaris.

Natuere

Die bladeren ende ionghe scuetkens van Tamarischboom sijn wat werm afvaghende ende reynighende van natueren/ sonder merckelijcke droocheyt. Die vruchten ende scorssen van den Tamarischboom sijn drooghende tsamen treckende ende van natueren den Galnoten ghelijck.

Cracht ende werckinghe

A   Tamarischboom es een crachtighe ende sonderlinghe medecijne tseghen die verherde ende verstopte milte/ ende heeft alzoo sonderlinghe cracht ende macht dat bevonden es/ dat die verckenen die ghegheten hebben uut trocchen van Tamarischboom hout ghemaeckt gheen milte en hadden. Ende daer om eest seer goet den miltsuchtighen dat sy drincken uut coppen ende croesen van Tamarischhout ghemaeckt.

B   Die bladeren ende ionghe scuetkens van Tamarischboom in wijn met wat azijns ghesoden ende ghedroncken/ ghenesen oock die verherde ende openen die verstopte milte. Tselve doet oock het sap van den selven met wijn ghedroncken als Plinius seyt.

C   Item tot den tantsweer dient oock seer wel die wijn daer die bladeren ende ionghe scuetkens in ghesoden sijn/ al werm in die mont ghehouwen.

D   Die bladeren van Tamarischboom in water ghesoden stelpen die vloet van den vrouwen/ als die vrouwen in dat werm water sitten ende huer baden.

E   Dit selve water daer die bladeren of ionghe scuetkens in ghesoden sijn/ verdrijft oock ende doodet die neten ende luysen/ alsmen tlichaem ende die plaetsen daer die neten ende luysen sijn daer mede wasschet.

F   Die vrucht van den grooten Tamarischboom es goet ghebruyckt den ghenen die bloetspouwen ende den vrouwen die huer natuerlijcke cranckheyt te overvloedich hebben. Item den ghenen die den loop des buycx hebben/ ende die van eenich fenijnnich ghedierte ghebeten sijn.

G   Tot den ghebreken van den ooghen en van den mont/ daer die Galnoten toe goet sijn/ sijn dese vruchten oock goet ghebruyckt.

H   Die scorsse van den Tamarischboom es van crachten den vruchten ghelijck/ ende dient om alle bloetganck/ ende loop des buycx te stelpene.

 

^Naar het begin van deze pagina