Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5 Cruyden, wortelen ende vruchten, diemen in die spijse ghebruyckt Planten Alfabetisch

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 5 capitel 12, bladzijde 601-602   Zie volgende pagina »

Van Sonchen.   Cap. xii.

 

Sonchus - Melkdistel

1  

Sonchus asper - Gekroesde melkdistel

2  

Sonchus arvensis - Akkermelkdistel

Tgheslacht

[601]   Sonchen sijn tweederleye/ een die wilder es rouw ende stekende/ die Gansen distel ghenaempt wordt. Ende een ander die saechter ende niet stekende en es die Hasen lattouwe gheheeten wordt.

Tfatsoen

Sonchus - Melkdistel

Sonchus, Sonchi, Cicerbita lactucella, Cicerbite lactucelle, Lacterones, Taraxacon

 

Sonchus asper - Gekroesde melkdistel

Bioweb

Sonchus sylvestrior, Sonchus aspera, Sonchus asperior, gansen Distel (Melckweye)

  • 1644 Vlaams: Sonchus (Rouwe oft Stekende), Sonchus (Wilde)
  • 1616 Latijn: Sonchus asper [643]
  • 1554/1557: Cicerbitae, Gansendistel, Genszdistel, Lacterones, Lactucellae, Laicteron, Melckweye, Moszdistel, Sonchus, Sonchus aspera, Sonchus asperior, Sonchus sylvestrior, Taraxacon

1   Gansendistel heeft langhe breede bladeren rontsomme die canten diep ghesneden/ ende met scerpe stekende poincten ende dorenen beset. Die steel es cantachtich/ binnen hol/ met leden oft knoopen ondersceyden met ghelijcken bladeren becleet. Op dopperste van den stelen wassen geele ghevulde bloemen/ den bloemen van Papencruyt ghelijck van fatsoene maer veel minder/ ende als die vergaen zoo comen daer hayrachtighe bollekens voort/ die met den winde wech stuyven. Die wortel es lanck ende geel met veel veeselinghen.

Sonchus arvensis - Akkermelkdistel

Bioweb

Sonchus tenerior, Sonchus non aspera, Lactuca leporina, Hasenlattouwe (Hasen lattouwe, hasen Lattouwe, Hasen struyck, Dauwdistel, Caninen cruyt)

  • 1644 Vlaams: Lattouwe (Hasen-), Sonchus (Sachte)
  • 1616 Latijn: Sonchus laevis [643]
  • 1554/1557: Canynencruyt, Cicerbitae, Dauwdistel, Hasenlattouwe, Hasenkol, Hasenstruyck, Lacterones, Lactuca leporina, Lactucellae, Palais au lievre, Sonchus, Sonchus laevis, Sonchus non aspera, Sonchus tenerior, Taraxacon struyck, Dauwdistel, Caninen cruyt)

2   Hasenlattouwe es met bladeren/ stelen bloemen ende saet den voorghescreven Gansen distel seer ghelijck/ maer die bladeren sijn wat breeder/ om die canten niet so diep ghesneden/ ende en hebben gheen dorenen oft stekende puncten/ maer sijn heel effen ende niet rouw.

Plaetse

Dese cruyden wassen van selfs in die moeshoven ende op die velden/ ende worden voor oncruyden ghehouwen.

Tijt

Gansen distel ende Hasen lattouwe/ bloeyen in Braeckmaent ende Hoymaent/ ende meest alle den zoomer duer.

 

Naem

[602]   Dese cruyden worden in Griecx ende in Latijn gheheeten Sonchi, nu ter tijt Cicerbite Lactucelle/ Lacterones/ ende van Serapio ende in die Apoteken Taraxacon.

1   Dierste gheslacht heet Sonchus asperior oft sylvestrior, In Hoochduytsch Genszdistel/ Moszdistel, Hier te lande/ Gansen distel ende melckweye. In Franchois Laicteron.

2   Tweede gheslacht wordt gheheeten Sonchus non aspera, oft Sonchus tenerior, van Apuleius Lactuca leporina. In Hoochduytsch Hasenkol. Hier te lande Hasen lattouwe/ Hasen struyck/ Dauwdistel ende Caninen cruyt. In Franchois Palays au Lievre.

Natuere

Dese cruyden sijn cout ende drooge van natueren/ sonderlinge als sy noch versch zijn/ want als sy ghedroocht sijn zoo sijnse wat wermachtich/ als Galenus scrijft.

Cracht ende werckinghe

A   Tsap van eenich van desen cruyden inghenomen/ versuet de pijne ende knaginghe van der maghen/ doet water maken ende den steen breken ende rijsen/ ende es seer goet tseghen die droppelpisse ende geelsucht.

B   Tselve sap ingenomen doet oick die voesters veel melcks in huer borsten comen/ ende maeckt het melck seer goet ende ghesont/ alzoo dat die kinderen daer af schoone verwe ende coluer crijgen. Tselve doet het water ghedroncken daer dit cruyt in ghesoden es.

C   Tsap van Sonchen versuet die pijne ende vercoelt die hitte van dat fondament ende van den scamelijcken leden met cattoen daer op geleyt/ ende van den ooren daer in ghedruypt.

D   Die bladeren van Sonchen gruen gestooten sijn goet geleyt op alle heete swillingen ende apostumatien/ ende sonderlinghe van der maghen.

E   Die wortel met den bladeren ghestooten/ sijn oick goet gheleyt op die beten ende steken van den Scorpioenen.

 

^Naar het begin van deze pagina