[281] 1 Dierste gheslacht heet in Hoochduytsch Dyement ende Krauszdyement. Hier te lande Bruyn heylighe.
2 Dat tweede geslacht Krausmuntz/ Krauszbalsam/ dat es Cruysbalsem ende Cruysmunte/ van sommighen oock heylighe.
3 Tderde gheslacht wordt gheheeten nu ter tijt ende hier te lande in die Apoteke Menta sarracenia en Menta Romana. In Hoochduytsch Balsammuntz/ unser frauwe muntz/ Spitzer muntz/ ende Spitser balsam. Hier te lande Roomsche munte ende Balsem munte.
4 Tvierde gheslacht heet in Hoochduytsch Hertzkraut/ dat es hier te lande Hertecruyt.
5 Dat ierste wildt gheslacht dat onder die Munten dat vijfste gheslacht es/ heet in Griecx ende in Latijn Sisymbrium/ van Damegeron oock Scimbron als Constantinus die keyser scrijft. In Hoochduytsch van sommighen Katzenbalsem/ van anderen Roszmunte. Hier te lande witte water Munte. In Franchois Mente sauvage.
6 Dat ander ende tweede wildt gheslacht onder die Munten dat seste/ heet in Griecx ende in Latijn Mentastrum/ ende nu ter tijt Menta aquatica. In Hoochduytsch Fischmuntz. Hier te lande Roo munte ende Roo water munte. In Franchois Mente deaue/ ou Mente aquatique.
Natuere
Alle Munten sijn werm ende drooge tot in den tweeden graedt noch versch ende groen wesende/ maer als zy ghedroocht sijn zoo sijn zy werm tot in den derden graedt/ sonderlinghe die wilde die heeter sijn dan die tamme.
Cracht ende werckinghe
1
A Tamme Munte in spijse oft dranck inghenomen es een seer goede ende sonderlinghe medecyne voor die maghe/ die selve verwermende sterckende/ ende alle overvloedighe vochticheyt daer uut verdrooghende/ zy verdrijft oock ende gheneest alle pijne ende weedom van der maghen ende doet die spijse verteeren.
B Twee oft drije tacxkens van der selver Munten met tsap van sueren Granaet appelen inghenomen/ stilt dat hicken ende walghen ende gheneest die cholerijcke passie/ dat es alsmen overvloedich overgheeft ende den loop in den buycx tsamen heeft.
C Tsap van Munten met azijn ghedroncken/ stelpt dat bloet braken ende overgheven/ ende doodet die ronde wormen.
D Munte in water ghesoden ende drije daghen ghedroncken doet dat crimpsel ende die weedom van den dermen vergaen/ ende stelpt die overvloedighe natuerlijcke cranckheyt der vrouwen.
E Munte met wijn ghesoden ende ghedroncken coemt te helpen den vrouwen die swaeren arbeyt hebben.
F Munte met meel van gersten mout vermenght doet die swellinghen vergaen ende verdwijnen daer op gheleyt. Dijsghelijck oock Munte op tvoorhooft gheleyt gheneest die pijne ende weedom des hoofts.
G Munte es seer goet op der vrouwen borsten gheleyt die met soch verladen sijn/ want het doet die borsten sincken ende slanck worden/ ende en laet dat melck niet clontere oft tsamen loopen.
H Munte met sout ghestooten ende wel vermenght es seer goet gheleyt op die beten van der verwoede honden.
I Tsap van Munten met huenich water vermenght/ gheneest die pijne van den ooren daer in ghedruypt/ ende het versuet die rouwicheyt van der tonghen alsmense daer mede wrijft ende wascht.
K Die rueck van Munte maeckt den mensche vrolick ende blijde/ ende daerom zoo worden die wilde Munten hier te lande in tstroysel ghemenght daermen die kercken ende huysen mede alst eenighe feeste es bestroyt.
5
L Die witte water Munte es in veel manieren der tammer Munten van crachten |