[237] Wantluyscruyt heeft langhe smalle bladeren/ den bladeren van Lisch over zee van fatsoene ghelijck maer veel mindere van coluer doncker gruen/ van ruecke onliefelijck stinckende ende schier ghelijck die wantluysen rieckende. Die stelen sijn ront ende daer op wassen die bloemen den Lischbloemen ghelijck maer mindere ende aschverwich grauw van coluere. Ende als die vergaen zoo comen daer groote hauwen voort/ daer in ront saet wast/ elck saet schier ghelijck een ronde erwte groot. Die wortel is langhachtich met veel aenhanghende faselachtighe wortelkens.
Plaetse
Dit cruyt wordt hier te lande meest vonden in der cruytliefhebbers hoven/ het wast oock tot sommighe plaetsen by den tuynen ende aen die canten van den bosschen.
Tijt
Dit cruyt bloeyet in Ooghstmaent/ ende in Herfstmaent zoo wordt zijn saet rijp.
Naem
Dit cruyt heet in Griecx Xyris/ in Latijn Iris sylvestris. In die Apoteke Sphatula foetida. In Hoochduytsch Welsch schwertel/ Wandtleuszkraut. Hier te lande Wandtluyscruyt/ wildt Lisch/ ende stinckende Lisch. In Franchois Glayeul puant.
Natuere
Wandtluyscruyt is werm ende drooghe van natueren tot in den derden graedt/ subtijl ende verdeylende.
[238] A Tsaet van Wantluyscruyt een half vierendeel loots swaer ghedroncken doet sterckelijck dwater ende die urine lossen/ ende met azijn inghenomen verteeret ende gheneest die verherde ende verstopte milten.
B Die wortel van Wantluyscruyt met wat Spaens gruens/ ende wat van die wortel van groot Centaurum/ ende luttel huenichs vermenght/ treckt alle doornen/ splinters/ ende ghebroken beenderen uut/ ende dient seer wel op die wonden ende blutsinghen des hoofts gheleyt om die ghebroken beenderen uut te trecken.
C Die selve wortel met azijn vermenght doet die coude vergaderinghen ende ghezwellen sceyden daer op gheleyt.
D Dit cruyt veriaeght ende doodet oock die wantluysen/ alsmen met den sap daer af die plaetsen bestrijckt daer die wandtluysen groeyen.