[109] 1 Dat ierste van desen datmen Rheyn bloemen nuempt/ heeft ronde dunne herde aschvervwighe witte steelkens/ ontrent een spanne hooch wassende / met cleynen smallen witten wollachtighen seer saechten bladeren/ van grootte ende fatsoene den Hysope bladerkens ghelijck/ op tsop van den steelkens wassen troskens van x oft xii oft meer knoppachtighe ronde geele bloemkens die niet lichtelijcken en verwelckeren oft en vergaen/ ende die in huer coluer ende wesen langhe tijt behouwen moghen werden/ ende van ruecke niet onliefelijck/ ende van smaecke een weynich bitter zijn. Die wortel es dun cort ende swert.
Dat ander gheslacht dat Rhuer cruyt gheheeten wordt/ es drijerleye/ als voorseyt es.
2 Dat ierste es den voorschreven ghelijck/ maer meerder en hoogher somtijts twee voeten hooch/ oft hoogher wassende. Syn stelen zijn dun/ ront/ aschvervwich met saecht wolleken becleet/ drije oft vier van eender wortel recht op/ meest sonder aenwassende zijde scuetkens oft tacxkens wassende. Die bladeren zijn lanck/ smal/ aschvervwich wit/ saecht en wollachtich/ den bladeren van Rheyn bloemen ghelijck/ maer langher/ breeder/ ende van coluere wat groender. Die bloemen zijn ront ende knoppachtich en wassen boven aen die stelen veel by een/ maer. en zijn niet zoo geel van coluere als die Rheyn bloemen / noch en blijven niet duerende/ maer vlieghen wech als sy rijp zijn/ ghelijc meer andere bloemen.
3 Dat ander gheslacht van Rhuercruyt es den voorschreven van stelen en bladeren seer ghelijck. Die bloemen zijn oock den bloemen van den voorgeschreven ghelijck/ maer en wassen niet boven aen die stelen met troskens / maer wassen lancx die stelen tusschen de bladeren/ ende dat es dmeeste ondersceet dat tusschen dit ende den voorgescreven Rhuercruyde es.
4 Dat vierde gheslacht van desen cruyden es den anderen tween Rhuercruyden van stelen/ ende witten en saechten bladerkens ghelijck/ maer in alder manieren teerder/ minder ende neerder/ selden een spanne hooch wassende. Die bloemen wassen in cleyne ronde knoppekens boven op die soppekens van den steelkens/ van coluere ende fatsoene den bloemen van anderen Rhuercruyden ghelijck.
Plaetse
Dierste gheslacht wast in rouwe sandtachtighe plaetsen ende op dorre heyden/ ende wordt tot veel plaetsen by den Rhynstroom overvloedich ghevonden: Hier te lande wordet in die hoven ghesaeyet. Die andere drije wassen hier te lande in sandtachtighen gront/ ontrent drooghe grachten/ en op sommighe vochtighe plaetsen/ ende in die bosschen.
Tijt
Sy bloeyen meest al in Braeckmaent ende in Hoymaent. Die Rhuercruyden oock noch in Ooghstmaent.
Naem
1 Dierste gheslacht van desen cruyden heet in Griecx Eliochryson. In Latijn van Theodorus Gaza/ Aurelia, ende es van Theophrastus in zijn ix boeck cap.xxi. beschreven/ in die Apoteke Staecas citrina ende Staecados citrinum, van sommighen Tinearia en Amaranthus luteus. In Hoochduytsch Rhein blumen/ Motten blumen en Motten kraut. In Neerduytsch Rheyn bloemen ende Rhyn
bloemen.
Daer es noch een ander gheslacht van Eliochryson, dat bladeren der Averoone ghelijck heeft/ ende oock Elichryson Amaranthus ende Chrysanthemum ghenaempt wordt/ ende van Dioscorides beschreven es/ dat met dese Rheyn bloemen gheen ghelijckenisse en heeft/ ghelijck wy dat in onse Latijnsche annotatien breeder verclaert hebben/ ende daer om zoo dolen zy die meynen dese Rheyn bloemen te wesene dat Eliochryson Dioscorides.
2 Dander drije cruyden van een gheslacht/ heeten met eenen naem in Griecx Gnaphalion. In Latijn Centunculum en Centuncularis en van sommighen Tomentitia. In Hoochduytsch Rhurkraut. In Neerduytsch Rhuercruyt oft Rootmelizoen cruyt. In Franchois Herbe a cotton. In die Apoteke eest onbekent.
Natuere
Dese cruyden zijn van natueren verdrooghende/ die Rheynbloemen zijn oock werm/ |