Plantenfoto's

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 14 Bladzijde 28

Tgheslachte

Grysecom es twederlye van gheslachte (als Plinius in zijn historie int xxx. boeck/ viii. cap. beschrijft) waer af dit ierste es die ghemeyne Grysecom die van Galenus/ Paulus/ ende andere Griecxse meesters alleene bekent ende in der medecijn ghebruyckt gheweest es. Dat tweede es een ander cruyt alleen van Plinius beschreven/ ende beyde dese cruyden worden hier te lande ghevonden.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 14 Bladzijde 29

[29]   1   Die ghemeyne Grysecom heeft viercantighe steelkens/ met cleyne/ teere/ weecke/ seer ghesneden aschvervwighe bladerkens becleet/ den bladeren van Coriander ghelijckende/ maer veel mindere. Sijn bloemen zijn cleyn/ en staen veel by een ghedronghen/ van coluere purperbruyn/ die welcke vergaende/ in cleyn knoppekens veranderen/ daer in leyt dat saet dat seer cleyn es. Die wortel es slecht/ met luttel ende cleyn veeselinghen.

Tfatsoen

2   Dat cleyn Eerdtroock heeft oock veele teere steelkens/ daer aen wassen cleyne ghesneden bladerkens/ van coluere/ smaecke/ ende oock wat van fatsoene den voorgheschreven Grysecom ghelijckende/ ende oock somnmighe cleyne teere draykens oft clauwierkens/ daer mede dattet hem al omme aen haghen ende andere cruyden vast maeckt. Sijn bloemkens zijn cleyn/ en staen veel by een/ wit en luttel persch van coluere/ naer die welcken voortcomen cleyn hauwkens/ daer dat saet in leyt. Die wortel es slecht en vinghers lanck.

Plaetse

1   Grysecom wast gheerne in coren velden onder die gherste/ ende in die moes hoven/ in wijngaerden/ ende dijerghelijcken gheoeffende plaetsen.

2   Dat cleyn Eerdtroock wast onder die haghen aen die canten van den velden/ ende by oude mueren.

Tijt

Beyde dese cruyden bloeyen in Meye ende in Braeckmaent.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 14 Bladzijde 30

Naem

[30]   1   Dat ierste van desen cruyden wordt in Griecx gheheeten Capnos Capnion en Capnitis. In Latijn Fumaria en Capnium, In die Apoteke Fumus terre/ In Hoochduytsch Erdtrauch/ Taubencropff/ Katzenkorvel/ In Neerduytsch Gysecom/ Duyvekervel en Eerdtroock/ In Franchois Fumeterre.

2   Dat tweede wordt van Plinio Capnos en Pes gallinaceus ghenaempt/ ende mits dijen zoo worddet van ons Capnos Plinij geheeten/ inder Apoteken eest onbekent. In duytsche hebben wy tselve tot ondersceet van den anderen/ Cleyn Eerdtroock ghenaempt/ In Franchois mochtet wel naer den Latijnschen naem Pes gallinaceus/ Pied de geline gheheeten worden.

Natuere

Grysecom es werm ende drooch tot volnaer in den tweden graet/ ende van ghelijcker natueren es oock dat Cleyn Eerdtroock/ als uut zijnen scerpachtighen bitteren smaeck kenlijck es.

Cracht en werckinghe

A   Tsap van Grysecom in die ooghen ghedaen/ scerpt dat ghesichte ende maeckt claer ooghen/ ende met Gumme ghemenghelt ende op die wijnbrauwen ghestreken/ maeckt dat het dobbel hayr niet meer en wasse.

B   Grysecom in water ghesoden ende dat ghedroncken/ iaeht af met der urine ende met den camerganck alderhande heete cholerijcke/ verbrande/ ende verergherde humoren en de vochticheyt/ ende mits dijen es seer goet den ghenen die scorft zijn/ die quade seericheyt en sweringhen hebben ende die ghebrekelijck vanden pocken zijn.

C   Dijsghlijck werck doet oock het sap van Grysecom ghedroncken/ ende es daer toe stercker dan dat water daer die Grysecom inne ghesoden es.

2
D   Dat cleyn Eerdtroock (als Plinius schrijft) es van den selven cracht ende werckinghe ghelijck dat andere/ ende es een sonderlinghe medecijne seer goet wesende teghen die scemeringhe der ooghen dat sap daer inne ghedaen.