[4] teerder/ ende meer ghesneden dan die bladeren van die groote Averoone/ ende vergaen oock tswinters/ ende coemen inden Meye wederom uut den selven/ ende andere nieuwe steelkens voort. Dese Averoone draeght hier te lande seer selden bloemen/ ende es seer sterck van ruecke/ stercker rieckende dan die groote/ die wortel van desen es teer en cruypende/ en al om veele nieuwe taxkens ende scuetkens uutwerpende.
3 Noch zoo vindtmen boven desen twe gheslachten van Averoone/ een ander gheslacht dat my M. Jaspar van der Heyden/ van Loven ghesonden heeft/ dat van steelen ende wasse der cleynder Averoone ghelijck es/ maer zijn bladeren en zijn niet zoo lanck/ meer ghelijckende den bladeren van die groote Averoone/ hoe wel zij teerder ende niet zoo wit en zijn/ ende dese Averoone es van eenen seer lijfelijcken rueck/ niet seer onghelijck van ruecke der ghemeyne Cypresse daer wij in zijnder plaetsen af schrijven willen.
Plaetse
Beyde die Averoonen en wassen hier te lande niet/ dan in die hoven daer zij gheplant worden. Dijsghelijck oock dat derde gheslacht/ dat seer selden ghevonden wordt/ en luttel bekent es.
Tijt
Averoonen bloeyen in Augusto/ ende in Septembri es haer saet bequaem om te vergaderen.
Naem
Averoone wordt in Griecx ende Latijn Abrotanum ghenaempt/ ende met dien naem eest inder Apoteken bekent/ die Hoochduytschen nuement Stabwurtz/ Gertwurtz/ Garthaglen/ Schoszwurtz/ Kuttelcraut/ Affrusch. Die Franchoisen Auronne/ Auroesne.
1 Die groote Averoone wordt ghenaempt Abrotanum thelij in Griecx/ in Latijn Abrotanum foemina/ dat es in onser talen/ Averoone wijfken/ in hoochduytsch Stabwurtz weiblin/ in Franchois Aueronne femelle.
2 Die cleyne heet in Griecx Abrotanum arren. In Latijn Abrotanum mas. In hoochduytsch Stabwurtz menlijn. In Franchois Auronne masle. In onser talen Averoone manneken/ en cleyn Averoone.
3 Dat derde gheslacht wordt van Hieronymo bock/ wolrieckende Stabwurtz: dat es welrieckende Averoone ghenaempt.
Nature
Alle Averoonen sijn van complexien warm ende drooch tot inden derden graet/ ende subtijl van substantien.
Cracht en werckinghe
A Tsaet van Averoone drooch en rouw ghepoedert/ oft in water oft wijn ghesoden/ ende ghedroncken es goet ende seer behulpich den ghenen die hueren adem niet wel en kunnen ghesceppen/ ende verstopt van borsten zijn/ ende dien haer zenuwen ghetrocken ende ghespannen worden/ die dat sciatica hebben/ die haer water niet wel en kunnen gelossen/ ende den vrouwen die haer natuerlijcke cranckheyt niet wel en kunnen ghecrijghen/ want duer sijn subtijl cracht zoo verdrijvet/ verteeret/ ende doet scheyden alle couwe vochticheyt/ slijm ende taye fluymen/ die longhene/ nieren/ blase/ ende moeder verstoppende zijn.
B Averoone in wijn ghedroncken es goet teghen alle fenijn den mensche hinderlijck/ ende doodet die wormen.
C Die roock oock van Averoone verdrijft alle fenijnich ghedierte/ desghelijcks oock die Averoone waer zij gheleyt oft ghestroyt wordt.
D Asschen van Averoone/ met olie van Wonderboom/ oft van Radijs/ oft andere seer oude olie van Oliven ghemenght/ gheneest dat uutvallen des hayrs vanden hoofde/ als zij op thooft twemael tsdaechs in die sonne oft bij den viere daer op ghestreeken wordt.
E Ende in dier manieren ghebruyckt/ zoo doet zij den baert die qualijcken by coemt/ seer wassen ende snel voortcoemen: die kinne daer mede bestreeken.
F Averoone ghemenghelt met een ghebraden Queappel/ ende op die ooghen ghelijck een |