Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6 Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe Planten Alfabetisch

Sambucus racemosa - Trosvlier

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 35 Bladzijde 755

Tgheslacht

Die nu ter tijt in die kennisse ende scientie van den cruyden arbeyden ende neersticheyt doen/ bevinden tweederleye gheslacht van Vlier/ van den welcken dat een seer ghemeyn es/ ende wel bekent/ dat ander vremt ende niet seer ghemeyn/ dat daer om wilden Vlier gheheeten wordt.

Tfatsoen

Sambucus nigra - Gewone vlier Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Acte, Sambucus (Sambucus), (ghemeyne) Vlier 1644 Vlaams: Vlier (Eerste oft Ghemeynen) 1616 1616 Latijn: Sambucus [845] : 1554/1557: Holder, Sambucus, Sus, Suyn, Suyn vulgaire, Vlier

1   Die ghemeyne Vlier/ wast dickwils hoogh op ghelijck een boom/ dicke stercke houten struycken crijghende/ daer uut voortcomen ende groeyen veel langhe rechte gheknoopte tacken/ die van binnen hol sijn/ ende met wit saecht merch ghevult/ ende van buyten met een grauwe aschverwighe scorsse bedeckt/ daer onder noch een ander naest den houte leyt/ die gruen es/ ende die middel scorsse gheheeten wordt. Uut den knoopen van den tacken groeyen die doncker gruene bladeren/ die van ruecke sterck sijn/ ende in veel andere bladerkens verdeylt/ van den welcken elck besondere/ rontsomme wat ghekerft es. Aen dopperste van den tacken comen die witte bloemkens/ veel by een voort/ in groote breede croonen/ ghelijck die bloemen van Peen/ wassende. Ende als dese bloemkens gheresen sijn/ zoo volghen daer cleyne rondachtighe besiekens/ die ierst gruen sijn/ ende naermaels swert/ daer uut dat

• Cruijdeboeck deel 6 capitel 35 Bladzijde 756

[756]   sap ghedouwet wordt/ dat root ende wijnachtich es. Ende in dese besiekens leyt dat saet dat plat ende cleyn es.

B   Van desen gheslachte van Vlier wordt noch een ander gheslacht ghevonden/ dyens besiekens wit geel sijn/ anders den voorghescreven in alder manieren ghelijck/ ende dit gheslacht es vremt ende wordt seer selden ghevonden.

Sambucus racemosa - Trosvlier Zie alle foto's van Blaich

Sambucus sylvestris, Sambucus cervinus, wilde Vlier Overzicht Sambucus racemosa op deze site Alle foto's van Sambucus racemosa op internet Sambucus racemosa bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ Sambucus racemosa in Plantago PlantIndex

2   Dat ander ende wildt gheslacht van Vlier/ es oock van gheknoopte stelen ende tacken die met wit merch ghevult sijn/ ende van loof bladeren ende ruecke den voorghescreven Vlier ghelijck. Maer met den bloemen ende vruchten zoo es van den selven seer versceyden/ want die bloemen van desen wilden Vlier en wassen niet in platte brede croonen ghelijck die bloemen van den ghemeynen/ maer groeyen tsamen ghehoopt ghelijck die bloemen van Reynette/ wilde Rhabarbare ende Rijnwilghen. Ende als die wit geele bloemkens gheresen sijn/ zoo wassen die besiekens oock in der selver manieren/ ende schier ghelijck een wijndruyve tsamen gehoopt. Ende dese besiekens sijn ront root/ onlustich ende seltsame van smaecke.

Plaetse

1   Die ghemeyne Vlier wordt hier te lande overvloedich in die haghen ende hegghen ghevonden/ ende wast gheerne in lomberachtighe ende vochtighe plaetsen.

2   Die wilde Vlier wast oock in donckere vochtighe plaetsen/ maer wordt seer selden ghevonden.

Tijt

Die gemeyne Vlier bloeyet in Meye oft spaeder. Die wilde Vlier bloeyet in Aprill. Ende huer beyder vruchten worden in den Herfst rijp.

Naem

1   Die ghemeyne Vlier wordt gheheeten in Griecx Acte. In Latijn ende in die Apoteke Sambucus. In Hoochduytsch Holder. In Neerduytsch Vlier. In Franchois du Hus ou du Suin.

2   Dat Wildt gheslacht wordt nu ter tijtgheheeten in Latijn Sambucus sylvestris/ ende Sambucus cervinus. In Hoochduytsch Waldt holder/ dat es in Neerduytsch Wilde vlier/ ende in Franchois du Hus saulvage.

Natuere

1   Die ghemeyne Vlier es werm ende drooghe van natueren/ tot in den derde graedt sonderlinghe die scorssen/ bladeren ende ionghe scuetkens.

Cracht ende werckinghe

A   Die bladeren ende ionghe scuetkens van den gemeynen Vlier met eenich moes oft pottagie gegheten/ doen camerganck hebben/ ende iaghen daer duer af taeye slijmachtighe fluymen ende waterachtighe vochticheden.

B   Die gruene middel scorsse van den tacxkens van Vlier/ es den bladeren ende ionghe scuetkens niet onghelijck/ anders dan dat sy van werckinghe veel stercker es/ met ghewelt ende turbatie dwater afiaghende alsmense inneempt.

C   Die besiekens sonderlinghe die platte sadekens ghedroocht/ sijn oock goet den watersuchtighen ghebruyckt/ ende dijsghelijcx den ghenen die seer vet sijn ende gheerne magherder waren/ ontrent een vierenCruijdeboeck deel loots swaer tsmorghens met wijn inghenomen ende langhe tijt ghebruyckt.

D   Die bladeren gruen ghestooten sijn goet gheleyt op die heete swillinghen ende vergaringhen/ ende met bocken oft ossen ruet vermenght versueten sy die pijne van dat fledercijn daer op gheleyt.

2
E   Die natuere cracht ende werckinghe van den wilden Vlier es noch ter tijt onbekent.

Hindernisse

Die Vlier es van sijn eyghen natuere den menschelijcker natueren heel tseghen ende contrarie/ hy maeckt groote walginghe ende beruerte in die maghe/ dermen ende buyck hy onstelt dat heel lichaem/ ende beneemt die cracht/ macht ende ghesontheyt van der levere.