Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Deel 4

Deel 5 Cruyden, wortelen ende vruchten, diemen in die spijse ghebruyckt Planten Alfabetisch

Deel 6

Petroselinum crispum - Peterselie

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 39 Bladzijde 645

Tfatsoen

Petroselinum crispum - Peterselie

Selinon, Selinon cepeon, Apium, Apium hortense (Petroselinum), (ghemeyn) Peterselie (hof Eppe) 1644 Vlaams: Eppe (Hof-), Peterselie 1616 Latijn: Apium hortense [694] 1554/1557: Apium, Apium hortense, Persil, Persil de iardin, Peterlin, Peterselie, Peterselie (ghemeyn), Petersilgen, Petroselinum

De ghemeyne Peterselie heeft gruene ghekertelde ende in veel delen verdeylde bladerkens rontsomme ghelijck een saghe ghekerft. Die stelen sijn ront ende daer op wassen cleyne croonkens/ voortbringhende bleeckgeele bloemkens/ ende daer naer cleyn rondachtich saet dat scerp van smaecke/ ende goet van ruecke es. Die wortel es wit ende lanckachtich ghelijck die wortel van Venckel maer veel mindere.

Plaetse

Peterselie wordt in die moeshoven ghesaeyet ende wast gheerne in goede vette eerde.

Tijt

Die ghemeyne Peterselie bloeyet in Braeckmaent/ ende in Hoymaent wordt huer saet rijp/ een iaer naer dat zy ghesaeyet gheweest es.

Naem

Die ghemeyne Duytsche Peterselie wordt gheheeten in Griecx Selinon ende Selinon cepeon. In Latijn Apium ende Apium hortense. In die Apoteke Petroselinum. Ende daer naer in Hoochduytsch Petersilgen oder Peterlin. In Neerduytsch Peterselie. In Franchois du Persil. Hoe wel nochtans dattet gheen Petroselinon/ dat es Steeneppe en es. Ende daer om hebben wy die selve ghemeyn Peterselie ghenaemt/ tot ondersceet van die oprechte Steeneppe die Peterselie ghenaemt behoort te wordene.

• Cruijdeboeck deel 5 capitel 39 Bladzijde 646

Natuere

[646]   Die ghemeyne Peterselie dat es Hof eppe/ es werm in den tweeden graedt/ ende drooghe tot in den derden/ sonderlinghe dat saet/ dat meer verwermt ende drooght dan die bladeren oft wortelen.

Cracht ende werckinghe

A   Die ghemeyne Peterselie met andere spijse inghenomen es der maghen seer goet ende bequaem/ ende doet die spijse verteeren/ ende maeckt lust ende begheerte om eten/ ende doet water maken.

B   Die wortelen van dese Peterselie in water ghesoden ende ghedroncken openen die verstoptheyt van der levere van den nieren ende van allen den inwendighen leden/ ende doen die urine lossen/ ende den steen ende dat graveel rijsen ende afgaen. Ende wederstaen alle fenijn.

C   Tot den selven es oock dat saet seer goet ende beeter dan die wortelen/ dat niet alleen die verstoptheden opent ende den fenijne wederstaet/ maer oock alle winden ende opblasinghe doet sceyden. Ende daer om worddet in die Teriakel compositien vermenght.

D   Tselve saet es oock seer goet tseghen den hoest/ in alle Electuarium ghedaen die daer toe dienstelick sijn.

E   Die bladeren van dese Peterselie met broot vermenght/ ghenesen die roode gheswollen ooghen/ ende die sweerende borsten die met gheclontert soch verladen sijn.