[603] 1 Dat Groot Havickscruyt heeft eenen rouwen roodachtighen holen steel. Die bladeren sijn lanck over beyde sijden diep ghekerft/ ende met stekende punctkens beset/ den bladeren van Gansen distel volnaer ghelijck. Op dopperste van den stelen wassen langachtighe bollekens/ die voortbrenghen geele ghevulde bloemen ghelijck die bloemen van Gansen distel/ die oock in hayrachtighe bollekens vergaen ende wech stuyven. Die wortel es niet seer lanck ende heeft veel veselinghen.
2 Dat ierste gheslacht van cleyn Havickscruyt heeft langhe ghesneden bladeren/ den bladeren van Papecruyt schier ghelijckende/ maer niet zoo groot oft zoo diep ghesneden die op der eerden uutghespreyt ligghen/ Tusschen den welcken voortcomen die bruyne/ cale/ glattighe stelen/ voortbringhende geele ghevulde bloemen/ die oock in wollachtighe oft hayrachtighe bollekens vergaen/ ende met winde wech stuyven. Die wortel es lanck/ dun/ effen ende wit.
Leontodon autumnalis - Vertakte leeuwentand
Hieracium minus alterum, Morsus diaboli, tweede cleyn Havickscruyt (Duyvels beet)
1644 Vlaams: Duyvelsbeete, Havickscruydt (Vierde oft Kleyn)
1616 Latijn: Hieracium quartum [639]
1554/1557: Accipitrina, Duyvelsbeet, Hieracium minus alterum, Lactuca sylvatica, Mors de diable, Morsus diaboli, Picris, Teuffelsabbisz, Thridax agria
3 Dat ander cleyn Havickscruyt es den voorghescreven van stelen ende bloemen ghelijck/ die bladeren ligghen oock op der eerden uutghespreyt/ maer sijn minder/ smalder ende dieper ghekerft dan die bladeren van den voorghescreven. Ende dit Havickscruyt en heeft gheen rechte wortel/ maer sijn wortel schijnt afghebeten/ ghelijck die wortel van Duyvels beet/ daer af in dierste Cruijdeboeck deel ghescreven es/ ende heeft veel aenhanghende faselinghen.
Crepis tectorum - Smal streepzaad
Hieracium minus tertium, aldercleynste Havickscruyt
(?)
1644 Vlaams: Havickscruydt (Vijfde oft Allerkleynste)
1616 Latijn: Hieracium quintum [639]
4 Dat derde es dat alderminste van den dryen cleynen/ ende es den iersten Havickscruyde van bladeren/ bloemen/ stelen/ ende wortelen seer ghelijck/ maer veel mindere. Die
[604] bladeren sijn oock heel cael/ ende niet zoo bruyn gruen als die bladeren van den iersten Havickscruyde.
Plaetse
Dese cruyden wassen op ongheboude plaetsen by den canten van den beempden/ corenvelden/ ende by den weghen ende watercanten.
Tijt
Dese cruyden bloeyen van in Braeckmaent tot in Herfstmaent.
Naem
Havickscruyt wordt gheheeten in Griecx Hieracion/ van sommighen Sonchites. In Latijn Accipitrina/ van Apuleius oock Lactuca sylvatica, Aspideton, Picris ende Thridax agria.
1 Dat ierste gheslacht van Havickscruyt wordt gheheeten in Griecx Hieracion mega. In Latijn Hieracium magnum/ van sommighen Sonchites/ Lampuca oft Sitheleas. In Hoogduytsch/ Grosz Habichkraut. In Neerduytsch/ Groot Havickscruyt.
2 Dat cleyn gheslacht heet in Griecx Hieracion micron. In Latijn Hieracium parvum/ van sommighen Intybum agreste/ oft Lactuca minor. In Hoochduytsch Kleyn habichkraut. In Neerduytsch/ Cleyn Havickscruyt.
3 Dat tweeden cleyn gheslacht wordt van sommighen oock Morsus diaboli/ Teuffels abbisz/ dat es Duyvels beet/ gheheeten/ ende dat om dat die wortel onder oock afghebeten es/ ghelijck die wortel van Duyvels beet.
Natuere
Dese cruyden sijn cout ende drooghe van natueren.
Cracht ende werckinghe
A Van crachten ende werckinghe sijn dese Havickscruyden den Sonchen seer ghelijck/ tot alle saken dienstelijck daer die Sonchen goet toe sijn/ in der selver manieren gebruyckt.
B Dese cruyden sijn oock goet tot den ooghen ende tghesichte alsmen tsap van den selven daer in druypt/ ende sonderlinghe van tghene datmen Duyvels beet heet.
