Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2

Deel 3 Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen
Planten Alfabetisch

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Adiantum capillus-veneris - Echt venushaar - Vrouwenhayr, oprecht

zie

• Adiantum capillus-veneris

Adiantum, Adianthum, Polytrichum, Callitrichum, Cincinalis, Terrae capillus, Supercilium terrae, Capillus Veneris, Capillaris, Crinita (Capillus Veneris), (oprecht) Vrouwenhayr

• 1644 Vlaams: Capillus Veneris (Oprechten), Vrouwenhayr [Adiantum (Swart)]
• 1616 Latijn: Adiantum
• 1554/1557: Adianthum, Callitrichum, Capillaris, Capillus Veneris, Cheveux de Venus, Cincinalis, Crinita, Frauwenhar, Polytrichum, Supercilium terrae, Terrae capillus, Vrauwenhayr, Vrouwenhayr

Kijk eens

op Blaichs homepage

• http://www.guenther-blaich.de/pflseite.php?par=
  Adiantum+capillus-veneris&lan=D&grp=a

op Wolverlei

• https://wolverlei.photoshelter.com/search?I_DSC=
  Adiantum+capillus-veneris&I_DSC_AND=t&_ACT=search

Informatie en verkrijgbaarheid op Plantago

• https://plantago.nl/plantindex/plant/BO/A/1/adiantum-capillus-veneris/194.html

op internet

• https://duckduckgo.com/?t=ffab&q=
  Adiantum+capillus-veneris&iax=images&ia=images

Asplenium ruta-muraria - Muurvaren

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 66 Bladzijde 445

Tgheslacht

[446]   Onder den naem van vrouwen hayr oft Capillus Veneris/ worden nu ter tijt van den cruytliefhebbers tweederhande cruyden ghetrocken malcanderen niet seer ghelijck/ daer af dat het eene vremt ende dat oprecht Capillus Veneris van den ouders Adianthum/ dat es Vrouwenhayr gheheeten es. Ende dat ander seer ghemeyn dat voor Capillus Veneris ghebruyckt wordt/ dat Steenruyte in Duytsch/ dat es in Latijn Ruta muraria ghenaempt es.

Tfatsoen

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 66 Bladzijde 446

1   Dat oprecht Vrouwenhayr heeft seer dunne bruyne blinckende steelkens daer aen cleyne teere bladerkens wassen die rontsomme ghekerft sijn ende den iersten bladeren van Coriander schier ghelijck maer mindere. Die wortel es teer.

Asplenium ruta-muraria - Muurvaren Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Ruta muraria (Capillus Veneris), Steenruyte 1644 Vlaams: Ruyte (Steen-) [Adiantum (Wit)] 1616 Latijn: Ruta muraria 1554/1557: Adiantum, Capillus Veneris, Maurrauten, Rue de mur, Ruta muraria, Ruyte (Steen-), Salvia vita, Steenruyte, Steinrauten

2   Dat ander gheslacht dat Steenruyte gheheeten wordt heeft oock dunne corte steelkens daer aen bladerkens wassen den bladeren van Wijnruyt niet seer onghelijck maer mindere ende rontsomme wat ghekerft/ die op de eene sijde glat ende effen sijn ende op die ander sijde met cleynen stipkens gheladen. Die wortel es teer ende hayrachtich. Beyde dese gheslachten sijn oock sonder bloemen ende saet ghelijck die andere Varenen.

Plaetse

1   Vrouwenhayr wast in die mueren ende steenachtighe lomberachtighe plaetsen by den wateren ende fonteynen/ ende wordt vele in Italien ende Provincien ghevonden. Hier te lande en wasset niet/ ende wordt van Italien drooghe hier ghebrocht.

2   Steenruyte es hier te lande seer ghemeyn en wordt schier aen alle oude mueren die vochtich sijn ende daer die sonne niet veel op scijnt/ als aen die kerckmueren/ ghevonden.

Tijt

Beyde dese cruyden blyven het iaer duer ongheschent/ ende crijghen in Aprill nieuwe bladeren.

Naem

1   Dat ierste gheslacht wordt ghenaemt in Griecx Adianthon, Polytrichon, Callitrichon, Ebenotrichon. In Latijn Adiantum, Polytrichum, Calitrichum, Cincinalis, Terrae capillus, Supercilium terrae. Van Apuleius oock Capillus Veneris, Capillaris ende Crinita. In die Apoteken van Italien Capillus Veneris. In die Apoteken hier te lande eest meest onbekent. In Hoochduytsch Frauwenhar/ dat es Vrouwenhayr in Neerduytsch.

2   Dat ander gheslacht wordt hier te lande in die Apoteken gheheeten Capillus Veneris ende van sommighen voor Adiantum ghehouwen. Van den gheleerden nu ter tijt Ruta muraria. In Hoochduytsch Maurrauten ende Steinrauten. In Neerduytsch Steenruyte. In Franchois Rue de muraille.

Natuere

Beyde dese cruyden sijn drooch ende in wermte ende coude middelmatich.

Cracht ende werckinghe

A   Vrouwenhayr in wijn ghesoden ende gehdroncken es seer goet den ghenen die cort van adem sijn ende benaut op die borste/ die hoesten ende kichen/ want het doet die fluymen rijpen ende lossen.

B   Vrouwenhayr in der selver manieren ghebruyckt doet water maken/ breeckt den steen/ verweckt die natuerlijcke cranckheyt der vrouwen/ iaecht af die secondine/ opent die verstoptheyt van der lever ende van der milten ende es seer goet den miltsuchtighen en die van die geele vrouwe sieck sijn.

C   Vrouwenhayr stopt oock den loop des buycx ende dat bloetspouwen ende beneemt die vochticheyt van der maghen ende es seer goet tseghen die beten ende steken van den fenijnnighen ghedierten met wijn inghenomen.

D   Vrouwenhayr gruen ghestooten es seer goet gheleyt op die beten van den fenijnnighen ghedierten ende van den verwoeden honden. Ende op die quade scorfte hoofden daer thayr uutghevallen es ghestreken doetet het hayr wederom groeyen.

E   Dit selve Vrouwenhayr doet oock die gheswillen aen die keele strumas ghenaempt sincken ende vergaen/ sonderlinghe aen die ionghe maegden gruen ghestooten ende daer op gheleyt.

F   Een looghe daer Vrouwenhayr in gheweyckt oft ghesoden es gheneest die quade draghende scorfticheyt van den hoofde ende doet die scellen vergaen als thooft daer mede ghewasschen wordt.

G   Een hoet van vrouwenhayr op thooft ghedraghen gheneest die pijne in dat hooft als Plinius scrijft.

• Cruijdeboeck deel 3 capitel 66 Bladzijde 447

[447]   H   Die bladeren van vrouwenhayr in die pisse van een iongk knechtken met wat salpeeters ghemenght/ benemen die rimpelen van den buyck den vrouwen die een kint ghebaert hebben/ als die buyck daer mede ghewasschen wordt.

2
E   Steenruyte wordt hier te lande in die Apoteken voor Vrouwenhayr in alle medecyne ghebruyckt/ ende es tot die coude ghebreken van der borsten seer bequaem ghevonden.