Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Athamanta cretensis - Kretenzische beerwortel (Candische beerwortel, Athamanta)

Daucus carota subsp. carota - Wilde peen

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 83 Bladzijde 316

Tgheslacht

Men vindt drijerhande gheslachten ende soorten van cruyden onder den naem Daucus/ als Dioscorides ende alle die ouders scrijven van den welcken dat derde nu ter tijt alleen bekent es.

Tfatsoen

Daucum, Daucium, Daucus

 

Athamanta cretensis - Kretenzische beerwortel (Candische beerwortel, Athamanta)

Daucum Creticum, Daucus van Cretien (Daucus van Candien) (?) 1644 Vlaams: Beerwortel 1616 Latijn: (Daucus Creticus) 1554/1557: Daucium , Daucum, Daucus, Daucum creticum, Daucus de Candie, Daucus van Cretien oft Candien

1   Dat ierste gheslacht es een teer cruyt/ sijnen steel wast ontrent een spanne hooch/ ende es met bladerkens becleet die minder ende teerder sijn dan die bladeren van Venckel. Op tsop van den stelen wassen croonkens ghelijck aen Coriander met wittte bloemkens/ saer leverende dat wit ende hayrachtich es/ goet van ruecke ende scerp van smaecke. Die wortel es vinghers dick ende een spanne lanck.

(?)	Dauci genus alterum

2   Dat tweede es der wilde Eppe gelijck/ sijn saet es seer wel ende ghelijck costelijcke specie rieckende/ heet ende scerp van smaecke/ ende beyde dese geslachten sijn noch ter tijt onbekent.

Daucus carota subsp. carota - Wilde peen Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Foto Luc Regniers Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Daucus, Daucus Creticus, Dauci tertium genus, Croonkens cruyt (Vogelnest) 1644 Vlaams: Croonkenscruydt, Pastinaken (Wilde), Voghelsnest 1616 Latijn: Pastinaca silvestris tenuifolia [679] 1554/1557: Babyron, Carota, Carotte sauvage, Croonkenscruyt, Dauci tertium genus, Daucium, Daucum, Daucus, Daucus creticus, Nid d'oyseau, Pastenade sauvage, Pastinaca rustica, Pastinaca sylvestris, Peen (wilde), Pesteney (wild), Pestnack (wild), Sicha, Staphilinus sylvestris, Vogelnest, Vogelsnest

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 83 Bladzijde 317

[317]   3   Dat derde gheslacht heeft als Dioscorides scrijft/ bladeren ghelijck die Coriander/ witte bloemen/ croonen ghelijck wilde pastinaken ende lanck saet. Ende voor dit gheslacht wordt nu ter tijt ghehouwen dat cruyt dat sommighe Croonkens cruyt heeten. Ende dit heeft oock bladeren ghelijck Coriander maer meerder den bladeren van Pastinaken diemen geel wortelen/ Pooten oft Peen heet schier ghelijck. Die bloemen sijn wit ende wassen op croonen den croonen van geel wortelen ghelijck/ ende in dmiddel van der selven wordt een bloemken oft twee ghevonden dat bruyn root es naer tswert treckende. Tsaet es lanckachtich ende rouw/ met sijn rouwicheyt aen die cleederen hanghende. Die wortel es dun ende houtachtich.

Plaetse

1   Dat ierste gheslacht wast op steenachtige rouwe plaetsen/ daer die sonne veel schijnt ende sonderlinghe in Candien als Dioscorides scrijft.

3   Dat derde gheslacht wast hier te lande al om aen die canten van den velden/ op steenachtighe plaetsen ende by den weghen.

Tijt

Tderde gheslacht van Daucus bloeyet in Hoymaent ende in Ooghstmaent.

Naem

Daucus heet in Griecx Daucos. In Latijn Daucum ende Daucium.

1   Dierste geslacht wordt gheheeten Daucum Creticum/ dat es Daucus van Cretien oft Candien.

3   Tderde gheslacht heet in die Apoteke Daucus/ van sommighen ook Daucus Creticus. In Hoochduytsch van sommighen Vogelnest. Hier te lande Croonkens cruyt.

Natuere

Tsaet van Daucus es werm ende drooghe van natueren tot by den derden graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Tsaet van Daucus ghedroncken es goet tseghen die droppelpisse ende tseghen graveel ende den steen/ het doet water ende den steen rijsen/ het verweckt die natuerlijcke cranckheyt der vrouwen/ het iaecht af die secondine ende die doode vruchten.

B   Tselve saet inghenomen versuet die pijne ende weedom des buycx/ het doet die winden sceyden/ tgheneest dat Colicompas/ ende doet die verouderde hoest tot rijpicheyt comen.

C   Tsaet van Daucus met wijn ghenomen/ es goet tseghen die beten van den fenijnnighen ghedierten/ ende sonderlinghe tseghen die steeck van den phalangien.

D   Tsaet van Daucus verdeylt oock ende doet sceyden die coude saechte gheswillen ghestooten ende daer op