Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 67 Bladzijde 290

Tfatsoen

Rosmarinus officinalis - Rozemarijn Foto Martin Stevens Foto Luc Regniers Zie alle foto's van Bioweb Plantengids

Rosmarinum coronarium (Rosmarinus, de bloemen: Anthos), Rosmarijn 1644 Vlaams: Rosmarijn 1616 Latijn: Rosmarinum coronarium 1554/1557: Anthos, Rosmarein, Rosmarijn, Rosmarin, Rosmarinum, Rosmarinum coronarium, Rosmarinus

• Cruijdeboeck deel 2 capitel 67 Bladzijde 291

[291]   Rosmarijn es een houtachtighe ende boomachtich ghewas/ vele dunne herde houtachtighe rijskens hebbende met smalle teere bladerkens besedt/ die aen die een sijde ter aerden waerts wit/ ende op dander opperste sijde gruen sijn. Die bloemen sijn wit met luttel blauws vermenght ende als die vergaen zoo coemt daer cleyn sadeken voort. Die wortel ende steel sijn hert ende houtachtich. Die bladeren ende bloemen van desen sijn seer sterck ende liefelijck van ruecke/ ende goet van smaecke.

Plaetse

Rosmarijn wast tot veel plaetsen van Spaengien ende van Vranckrijck overvloedich in die bosschen. Hier te lande wordt hy in die hoven gheplant ende met grooter neersticheyt bewaert.

Tijt

Rosmarijn bloeyet tweemael tsiaers/ eens vroech in tbeginsel van den zoomer/ ende eens in den Herfst.

Naem

Rosmarijn wordt gheheeten in Griecx Libanotis. In Latijn Rosmarinum coronarium. In die Apoteke Rosmarinus. In Hoochduytsch Roszmarein. In Franchois Rosmarin. Ende wordt in Latijn Rosmarinum coronarium/ dat es Rosmarijn diemen tot den cranskens ghebruyckt gheheeten/ tot ondersceet van die andere Libanotides die veelderleye van gheslachte sijn daer af wij in die volghende capittelen scrijven selen. Die bloemen van desen Rosmarijn heet in die Apoteke Anthos.

Natuere

Dese Rosmarijn es werm ende drooghe tot in den tweeden graedt.

Cracht ende werckinghe

A   Dioscorides ende Galenus scrijven dat desen Rosmarijn in water gesoden ende tsmorghens vroech eermen eenich werck doet ghedroncken die geelsucht gheneest.

B   Die Arabensche meesters ende die huer naerghevolcht sijn scrijven dat Rosmarijn die herssenen memorie ende sinnen versterckt ende dat hy goet es om die sprake wederom doen te comen/ ende sonderlinghe die conserve van den bloemen met suycker ghemaeckt/ tsmorghens nuchter inghenomen.

C   Die asschen van Rosmarijn ghebrant maeckt die tanden vast ende schoon als zy daer mede ghewreven worden.