Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

1554 Cruijdeboeck met transcriptie (overgeschreven)
A | B | C | D | E | F | G| H | IJK | L | M | N | O | P | QR | S | T | U | V | WXYZ

Voorwerk Nederlandse, Duitse, Franse, apothekers-, Latijnse en Griekse namen

Deel 1

Deel 2 Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken Planten Alfabetisch

Deel 3

Deel 4

Deel 5

Deel 6

Register van die cracht der Cruyden
 
Oude Nederlandse namen
* Project Dodoens
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt 28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 2 capitel 9, bladzijde 195-196  Zie volgende pagina »

Van Jenettekens.   Cap. ix.

Tgheslacht

[195]   Dese bloemen sijn tweederleye van gheslachte/ wit ende root. Die witte sijn grooter ende meerder van wasse/ die roode corter ende minder.

Tfatsoen

Witte Jenettekens hebben rouwe hayrachtighe witte stelen/ en witte hayrachtighe saechte bladeren/ den Christus oogen seer ghelijck/ maer van stelen dunder ende smalder van bladeren ende niet soo wit. Die bloemen comen uut een ront hayrachtich huyskens voort/ dat meerder es dan aen die Christus ooghen/ ende sijn van fatsoene den Christus ooghen ghelijck/ maer meer ghesneden ende sonder scerpe puntkens in dmiddel/ ende als die bloemen vergaen sijn/ zoo comen daer ronde bollekens voort daer in dat saet leyt. Die wortel es somtijts onderhalven voet lanck ende vinghers dick.

 

2 Die Roode Jenettekens sijn in alle manieren den Witten ghelijck/ maer en wassen duergaens niet soo hooch/ ende huer wortel en es niet lanck maer meest cort ende faselachtich. Die bloemen sijn root den anderen ghelijck.

Plaetse

2   Dese bloemen wassen op ongheboude plaetsen aen die canten van den velden ende by den weghen/ zy worden oock in die hoven gheplant/ ende worden somtijts door veel verplantens heel dobbel van bloemen.

 

Tijt

[196]   Zy bloeyen meest van in Meye alle den zoomer duer.

Naem

Jenettekens heeten in Griecx Lychnis agria. In Latijn Lychnis sylvestris/ van sommighen Tragonaton Hieracopodium, oft Lampada/ ende nu ter tijt Saponaria/ hoe wel nochtans dattet die rechte Saponaria niet en is. In Hoochduytsch Lydweyck/ wilde Margenroszlin en tot sommighe plaetsen Widerstosz. Hier te lande Jenettekens.

Natuere

Dese bloemen met hueren cruyde sijn den voorghescreven Christus ooghen van natueren seer ghelijck.

Cracht ende werckinghe

A   Tsaet/ bloemen ende het heel cruyt van den Jenettekens/ sijn goet tseghen die beet van den scorpioenen/ ende sijn soo crachtich daer teghen dat het cruyt alleen den scorpioenen voorgheworpen huer machteloos maeckt.

B   Tselve saet een half loot swaer inghenomen iaecht af met den camerganck die heete geele cholerijcke vochticheden.