[172] Sanikel heeft bruyn gruene glatte effene rondachtighe bladeren/ met diepe kerven in vijf deelen ghelijck die wijngaerts bladeren verdeylt/ tusschen den welcken voortcomen twee steelkens ontrent eenen voet lanck/ draghende in dopperste veel ronde knoppekens vol cleyne witte bloemkens/ die in cleyn rouwe cliskens vergaen/ ende dat es tsaet. Die wortel es faselachtich/ buyten swert,
binnen wit.
Plaetse
Sanikel wordt hier te lande in neere bosschen ghevonden.
Tijt
Sanikel bloeyet in Meye ende in Braeckmaent.
Naem
Dit cruyt wordt nu ter tijt gheheeten in Latijn Sanicula/ ende van sommighen Diapensia. In Hoochduytsch Sanickel. Hier te lande Sanikel. In Franchois Senicle.
Natuere
Sanikel es drooghe tot in den derden graet en tsamen treckende van natueren.
Cracht en werckinghe
A Tsap van Sanikel ghedroncken heylt ende gheneest alderhande wonden ende ghequetstheyt van binnen ende van buyten/ alzoo datmen in Vranckrijck/ als Ruellius scrijft/ seyt dat hy gheen Chirurgijn van doene en heeft/ die Sanikel heeft.
B Sanikel in water oft wijn ghesoden ende ghedroncken/ stopt dat bloetspouwen/ gheneest dat root melizoen/ ende die sweerende ende ghequetste nieren.
C Sanikel in der selver manieren ghebruyckt oft sap daer af ghedroncken gheneest die ghescuertheyt alsmen tghestooten oft tghesoden cruyt daer op bindt.
D Die bladeren van desen cruyde met den wortelen in water met huenich ghesoden/ gheneest die ghequetste longhene ghedroncken/ ende alderhande quade/ vervuylde sweeringhen des monts/ des tantvleeschs ende der keelen/ daer mede ghegorgelt ende die mont ghespoelt. |