Beginpagina van Plantaardigheden.nl
Actuele toepassingen van planten
© Wolverlei Tekst en Beeld –  Martin Stevens
 

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Plantenfoto's

   

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

   
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel
Bijgewerkt
28-04-2023

«  Cruijdeboeck deel 1 capitel 55, bladzijde 102-103 (in werkelijkheid 101-102)  Zie volgende pagina »

Van Tormentille.   Cap. lv.

Tfatsoen

[102]   Tormentille es den Vijfvinghercruyden seer ghelijck/ het heeft dunne ronde teere steelkens vijf of ses van eender wortel lancx der aerden cruypende. Sijn bladeren sijn cleyn en wassen vijf oft meest seven op een steelken/ den bladeren van Vijfvinghercruyt seer ghelijck/ ende elck besonder bladeken es rontsomme ghekerft. Die bloemen sijn geel/ den bloemen van Ganserick en Vijfvinghercruyt seer ghelijck. Die wortel es bruyn root ende dick.

Plaetse

Tormentille wast gheerne in die bosschen die doncker sijn ende neer gheleghen sijn/ en op grasachtighe straten.

Tijt

Tormentille bloeyet meest alle den zomer duer.

Naem

Dit cruyt wordt nu ter tijt in die Apoteke in Latijn Tormentilla gheheeten/ ende van sommighen in Griecx Heptaphyllon. In Latijn Sextifolium. In Hoochduytsch Tormentille birckwurtz en rot heyliburtz. In Neerduytsch Tormentille. In Franchois oock Tormentille.

 

 

Natuere

[103]   Tormentille es drooch tot in den derden graet.

Cracht en werckinghe

A   Die bladeren van Tormentille met den wortelen in wijn ghesoden oft tsap van der selver ghedroncken/ doet sweeten ende iaecht daer duer alle fenijn vander herten/ ende es midts dyen goet tseghen alle verghiftheyt tzy geheten oft ghedroncken/ ende tseghen die pestilentie/ ende dijsghelijck werck doet oock die drooghe wortel ghepoedert ende met wijn inghenomen.

B   Die wortel oock van Tormentille ghepoedert ende met rooden wijn alsser gheen cortsen in tlichaem en sijn/ oft met ghestaelt water alsser cortsen sijn ghedroncken/ gheneest dat root melizoen ende alle loop des buycx/ stelpt oock dat bloetspouwen/ tbloet pissen/ der vrouwen overvloedighe vloet/ ende alderhande bloetganck.

C   Tormentille met bladeren ende wortelen ghesoden/ oft ghestooten ende ghedroncken es goet tseghen alle ghequestheyt van binnen en buyten/ opent ende gheneest die verstopte ende ghequeste longhene en levere/ ende es goet voor die geelsucht.

D   Die wortel van Tormentille ghepoedert ende met wit van den eye ghebacken/ en gheten stelpt dat overvloedich braken ende es goet tseghen die sieckte cholera ghenaempt.

E   Die selve wortel in water ghesoden gheneest die quade sweeringhen des monts/ die mont daer mede ghespoelt.