Plantenfoto's

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 31 Bladzijde 56

Tgheslacht

Melckcruyt daer wy hier af schrijven/ es tweederleye/ met naeme ende fatsoene verscheyden. Dat ierste wordt gheheeten Melckcruyt: Dat tweede Cruysbloemkens.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 31 Bladzijde 57 In hoge resolutie

Tfatsoen

1   Dat ierste Melckcruyt heeft cleyn teere steelkens eenen halven voet hooghe/ veele van eender wortelen voortcomende/ daer aen cleyn lanckachtighe bladerkens wassen ghelijck den cleynen ende besonderen bladerkens van den linsen/ ende zijn van beneden witter dan van boven. Die bloemkens comen tusschen die bladeren voort/ van fatsoene den Felieren bloemkens ghelijck/ maer veel mindere/ purpurachtich ende lijfveurwich root van coluere. Die wortel es dun faselachtich ende voortcruypende.

2   Dat ander datmen Cruijsbloemkens nuempt/ es een cleyn cruydeken/ met dunne/ taye houtachtighe steelkens/ ontrent een palme lanck/ op der aerden cruypende/ met smalle cleyne bladerkens/ ghelijck den Linsen oft cleyne Hysope bladerkens becleet/ ende aen die selve dunne steelkens wassen cleyn bloemkens veel by een/ van grootte en fatsoene den Grysecoms bloemen niet seer onghelijck/ van vervwe som bruynpersch/ som hemelblauw/ en som sneewit/ sonder eenighen rueck ende als die afghevallen zijn zoo wassen daer breede teskens/ ghelijck aen Teskens cruyt/ maer mindere/ over beyde zijden met cleyn bladerkens/ ghelijck vlueghelkens bedeckt. Die wortel es dun en houtachtich.

Plaetse

Dat ierste Melckcruyt wast in soute neer waterachtighe plaetsen by die Zee gheleghen/ ende in Zeelant worddet al om veel ghevonden. Die Cruijsbloemkens wassen op dorre heyden/ en ontrent den weghen.

Tijt

Melckcruyt bloeyet in Braeckmaent ende Hoymaent. Cruijsbloemkens bloeyen in Meye/ ontrent den Cruijsdaghen/ ende daer omme worden zy Cruijsbloemkens gheheeten/ als Hieronymus Bock schrijft.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 31 Bladzijde 58

Naem

Dierste wordt in Griecx ende Latijn Glaux en Galax gheheeten/ dat in duytsche Milchkraut en Melckcruyt te segghen es.

Dat tweede heet Polygala, dat es veel Melckscruyt/ met welcken naem dattet niet bekent en es/ want in duytsch worddet Cruijsbloeme gheheeten.

Natuere

Beyde dese cruyden zijn werm en vochtich/ als Galenus schrijft.

Cracht en werckinghe

A   Dat ierste Melckcruyt in spijse/ dranck/ oft eenighe pottagie/ oft sop inghenomen/ maeckt overvloedicheyt van soch ende van melck/ ende es seer goet den voesters ghebruyckt die luttel sochs in huer borsten hebben.

B   Dijsghelijck werck doen oock die Cruijsbloemen/ met bladeren ende bloemen inghenomen.