Tfatsoen
(48=) [49] Roode Steenbreeck heeft langhe veederachtighe uutgespreyde bladeren/ van veele rontsomme ghekerfte bladerkens/ aen een lanck steelken wassende tsamen vergaert/ van fatsoene den bladeren van Ganserick oft van Pimpinelle niet seer onghelijck/ maer veel langhere. Sijnen steel es ront twee oft drije voeten lanck/ die op dopperste voortbringht schoon witte bloemen veel by een/ elck bloemken in sesse bladeren/ ghelijck een cleyn sterreken verdeylt. Sijn saet es cleyn ende wast veele by een tsamen ghelijck een cleyn knoopken in een ghedronghen. Sijn wortelen zijn dun en swert/ en hebben aenhanghende ronde knoopachtighe bollekens ghelijck aen die Pioene wijfken wortelen/ maer veel mindere.
Plaetse
Roode Steenbreeck wast in Duytschlant op hooghe steenachtighe gheberchten ende in rouwe plaetsen. Hier te lande wordt hy in die hoven gheplant.
Tijt
Hy bloeyet in Meye ende in Braeckmaent.
Naem
Dit cruyt wordt in Latijn van sommighen gheheeten Saxifraga rubea. In der Apoteken zoo heetet Filipendula oft Philipendula. In Hoochduytsch Rot Steinbrech en Wilde zarben. In onser talen Roode Steenbreeck. In Franchois Filipende oft Filipendule.
Natuere
Filipendula es werm en drooch van natueren/ maer niet tot in den derden graet/ en tsamen treckende.
Cracht en werckinghe
A Die wortel in wijn ghesoden ende ghedroncken/ es goet teghen die droppelpisse/ ende tot alderhande ghebreken der blasen/ zy doet dwater maken ende die urine lossen ende breeckt den steen.
B Dese wortele es oock goet (ghelijck Mattheus Sylvaticus en Simon Genuensis schrijven) teghen die pijne en weedom uut verkiltheyt comende/ winden en opblasinghen der maghen/ met Fenkel saet ghepoedert en met wijn inghenomen.
C Ende teghen die vallende sieckte/ alsmen tpoeder van den wortelen in die spijse veele ghebruyckt. |