Plantenfoto's

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 21 Bladzijde 40

Tfatsoen

Die wilde Saffraen heeft ronde steelen/ onderhalf elle oft hoogher wassende met smalle lanckachtighe ghekertelde stekende bladeren becleet/ opt opperste van den welcken wassen ronde stekende bollekens/ die als zy huer ontpluycken/ voortbringhen schoon gout geele welrijckende bloemen/ den rechten Saffraen drayen van coluere ghelijck/ ende als die bloeme vergaet zoo wast in dat stekende bolleken/ wit lanckachtich ghekant ende ghehoeckt saet tusschen hayrachtich wolleken besloten.

• Cruijdeboeck deel 1 capitel 21 Bladzijde 41

Plaetse

[41]   Wilden saffraen woordt in die hoven ghesayet.

Tijt

Sy bloeyet in Hoymaent ende in Ooghstmaent.

Naem

Dit cruyt wordt in Griecx Cnicos gheheeten ende in Latijn Cnecus, Inder Apoteken ende van Mesue en Serapio Cartamus/ en van sommighen/ Crocus hortensis en Crocus sarracenicus/ In duytsch Wilden saffraen/ In Franchois Safran saulvage.

Natuere

Tsaet van Wilden saffraen es werm in den iersten graet ende droogge in den tweeden/ als Mesue schrijft.

Cracht en werckinghe

A   Tsaet van Wilden saffraen ghestooten ende het sap daer af met Huenich water/ oft sop daer een hinne in ghesoden es/ uut gheperst/ ende ghedroncken/ maeckt camerganck/ purgeert/ ende iaecht af taye fluymen en waterachtighe vochticheden/ en mits dijen eest goet teghen Colica/ das es weedom en verstoptheyt der dermen/ en oock teghen die cortheyt van den adem/ hoest/ en verstoptheyt vander borst/ ende es seer sonderlinghe teghen dat water laden.

B   Item tsap van desen sade in melck ghedaen/ doet dat melck runnen ende gheeft hem cracht om tot camerganck te verweckene.

C   Die bloemen met Huenich water ghedroncken/ openen die lever/ ende zijn goet voor die geelsucht/ oock zijn zy goet inder spijsen ghebruyckt/ om daer mede die spijse geele te maken.

Hindernisse

Tsaet van Wilden saffraen es der maghen seer hinderlijck/ makende walginghe ende groote beruerte tot braken ende daer toe eest oock seer traech van wercke/ langhe in die maghe en dermen blijvende.

Beeteringhe

Men sal tot desen sade nemen ende toe doen eenich confortatijf vander maghen/ als Anijs saet/ Galigaen oft Mastix/ ende wat dat zijn werck voordert ende ras maeckt/ als Gember/ Sal gemma/ Sout/ etc. Ende in dijer manieren ghebruyckt/ en salt der maghen niet lettelijck wesen/ en sal seer corts zijn werck doen.